Căn bản lập trình web voi PHP - Bài 1(II) : Các kiến thức căn bản

Ở bài trước, các bạn đã biết một số khái niệm liên quan tới mạng máy tính. Để có một Website trên Internet, bước đầu, bạn cần phải thiết kế và lập trình Website, chạy thử trên máy cá nhân. Nếu thấy "ngon" và muốn đưa lên Internet, bạn cần phải đăng ký thuê một tên miền, một mảnh "đất" (host) trên Internet, upload Website và tiếp đó, quảng cáo Website cho mọi người. Nếu Website của bạn có nhiều lượt truy cập, bạn có quyền đặt các quảng cáo trên Website để kiếm xiền

Bài viết này tập trung vào việc làm rõ các khái niệm có liên quan.

Tên miền

Ở bài trước, các bạn đã biết đến khái niệm địa chỉ IP (địa chỉ của một máy tính trên mạng, với bản IPV4 có dạng x.y.z.t, trong đó x,y,z,t là một số nguyên từ 0 đến 255.

Tuy nhiên, địa chỉ IP là một dòng số không dễ nhớ tí nào. Ngay cả thần đồng toán học như Lương Thế Vinh chắc cũng chỉ nhớ được đến vài trăm cái địa chỉ IP như vậy là cùng  . Vì vậy người ta đã phát minh ra một cái tên dễ chịu (dễ nhớ) hơn, đó chính là tên miền hay domain. Nói ngắn gọn thì tên miền là một cái tên được viết bằng ngôn ngữ tự nhiên, sử dụng tập ký tự [a..z,0..9,.,-] để chỉ đến một địa chỉ IP xác định. Ví dụ: phpvn.org 

Để xác định một cái địa chỉ IP nào đó dựa trên tên miền, người ta phải sử dụng một hệ thống máy chủ để ánh xạ từ tên miền thành IP.

Tên miền được chia thành nhiều cấp, phân biệt bởi dấu chấm (.). Chúng ta xác định số cấp lần lượt từ phải sang trái bắt đầu từ 1, trong đó cấp lớn hơn là con của cấp nhỏ hơn
Ví dụ: cntt.dhsphn.edu.vn gắn với 203.162.18.59 trong đó:
vn: Nước Việt Nam (Cấp 1)
edu: Tổ chức giáo dục (Cấp 2)
dhsphn: Tên cơ quan (Cấp 3)
cntt: đơn vị nhỏ trong cơ quan (Cấp 4)

Đặc biệt: Tên localhost luôn được gắn với địa chỉ IP 127.0.0.1.

Hệ thống tên miền trên Internet

Hệ thống tên miền trên internet được quản lý thống nhất bởi một tổ chức quốc tế và được điều khiển thông qua hệ thống máy chủ quản lý tên miền cấp cao nhất (TLD hay Top Level Domain).

Khi NSD gõ một địa chỉ URL vào ô address trên trình duyệt, nếu như phần đầu của địa chỉ này xác định một địa chỉ IP, trình duyệt sẽ kết nối tới máy chủ có địa chỉ IP đó. Trong trường hợp phần đầu của URL xác định một tên miền, tên miền này sẽ được gửi đến hệ thống máy chủ TLD, từ đó qua các dịch vụ cung cấp domain uỷ quyền để tra địa chỉ IP tương ứng với tên miền. Sau khi đã tìm thấy địa chỉ IP, hệ thống máy chủ TLD sẽ trả IP về cho trình duyệt và trình duyệt tiếp tục kết nối tới máy chủ có IP đã nhận được để "đòi" thông tin.

Các tên miền được cung cấp tới tay người dùng thông qua các đại lý cho thuê tên miền, và thường theo dạng thuê bao tên miền hàng năm.

Các dạng đuôi thông dụng:

• .com: Commercial: Dành cho các tổ chức thương mại, doanh nghiệp.
• .net (Network): Dành cho các nhóm làm việc trên mạng hoặc các trang web chung chung (VD: noigiaitri.net ).
• .org (Organization): Dành cho các tổ chức nói chung (phi thương mại). vd: phpvn.org
• .gov (Government): Dành cho các cơ quan hành chính
• .edu (Education): Dành cho các tổ chức giáo dục
• .Các hệ thống tên miền cấp quốc gia khác (VD: .vn, .cn, .sg…)

Host

Thuật ngữ host ám chỉ một không gian lưu trữ trên hệ thống máy chủ và các dịch vụ kèm theo.

Chất lượng của host được đánh gía thông qua:

• Lượng băng thông được sử dụng hàng tháng (Tính theo GB/month hay MB/month)
• Chất lượng của máy chủ/hệ thống máy chủ (CPU, RAM…)
• Băng thông của máy chủ.
• Dung lượng ổ cứng chia sẻ
• Số lượng các host đặt trên cùng một hệ thống máy chủ
• Các dịch vụ kèm theo (email, web, ftp, hỗ trợ php, mysql…)
• Khả năng hỗ trợ số lượng user cùng truy cập đồng thời
• ...

Các dạng host

• Cụm máy chủ: Bao gồm nhiều máy chủ (từ vài máy chủ tới hàng ngàn máy chủ) cùng làm việc song song. Đây là hệ thống với giá thành cực đắt, có thể lên tới hàng triệu dollar như các "nông trại" máy chủ của Google. Hệ thống này có thể phục vụ cho hàng triệu lượt truy cập cùng lúc.
• Máy chủ riêng (Dedicated Server) hay còn gọi là dạng thuê bao máy chủ riêng biệt, có giá thành tương đối cao (hàng trăm dollar/tháng). Các máy chủ này có thể phục vụ hàng trăm lượt truy cập đồng thời tuỳ thuộc vào cấu hình máy chủ.
• Máy chủ riêng ảo (VPS hay Virtual Private Server): Bao gồm một hoặc một số máy chủ thực sự được chia thành nhiều máy chủ ảo. Loại này rẻ hơn máy chủ riêng (khoảng vài chục dollar/tháng), tuy nhiên hiệu năng kém hơn do phải chia sẻ cho nhiều người dùng.
• Web hosting: Một khoảng không gian lưu trữ đặt trên một máy chủ nào đó. Theo khái niệm này, một máy chủ có thể chia thành hàng ngàn Web Hosting. Đây là loại dịch vụ rẻ nhất, hiệu suất kém nhất do phải chia sẻ năng lực máy chủ cho quá nhiều người sử dụng (vài dollar/tháng). Có một số loại hosting miễn phí, chủ yếu là để thử nghiệm dịch vụ hoặc để quảng cáo, song rất dễ bị chết. Nếu bạn định làm một trang Web nghiêm chỉnh, hãy từ bỏ ý định sử dụng host miễn phí.

Tải files lên host

Để tải file từ máy lên host, chúng ta có thể sử dụng các công cụ quản lý host (như CPanel) hoặc sử dụng chương trình FTP (có thể tìm kiếm các chương trình FTP tại đây

Quảng bá Website

Khi chúng ta đã có một Website trên Internet, chúng ta cần đăng ký Website vào các máy tìm kiếm trong nước và thế giới (search engine) như: Google, Yahoo… Tiếp đó cần xây dựng các chiến lược để nâng cao vị trí của Website trong hệ thống xếp hạng Website thế giới. (VD: Alexa, Google Rank…) Việc nâng cao thứ hạng Website sẽ giúp người sử dụng dễ dàng tìm đến Website của chúng ta.

Một trong những chiến lược nhằm nâng cao thứ hạng Website là tối ưu từ khoá cho các hoạt động tìm kiếm của search engine (SEO – Search Engine Otimization): Tối ưu tứ khoá liên quan tới tên miền, tiêu đề, các trường mô tả từ khoá… (sẽ được học trong HTML).

Các bạn có thể tìm kiếm các nhà cung cấp các dịch vụ đăng ký tên miền, webhosting, các thủ thuật SEO hay các công cụ đo đếm lượng truy cập (web hit counter) tại địa chỉ: http://forwebmaster.intro.vn.